{"id":18711,"date":"2018-06-07T00:28:47","date_gmt":"2018-06-07T00:28:47","guid":{"rendered":"http:\/\/marywplecaku.pl\/?p=18711"},"modified":"2021-05-07T05:13:49","modified_gmt":"2021-05-07T05:13:49","slug":"strach-w-oceanie","status":"publish","type":"post","link":"http:\/\/marywplecaku.pl\/2018\/06\/strach-w-oceanie.html","title":{"rendered":"Strach w oceanie"},"content":{"rendered":"

Gdy zaczniemy wczytywa\u0107 si\u0119 w opisy tego, co mo\u017ce si\u0119 przydarzy\u0107 podczas morskiej k\u0105pieli, odechce si\u0119 wchodzenia do wody. Podobnie jest z czytaniem o katastrofach lotniczych przed lotem, czy o chorobach, kt\u00f3re u siebie podejrzewamy. To jednak nie znaczy, \u017ce nie nale\u017cy czyta\u0107! Po prostu zachowajmy zdrowy rozs\u0105dek. Na pewne rzeczy nie mamy wp\u0142ywu, lecz na inne b\u0119dziemy mieli wp\u0142yw, je\u015bli je lepiej poznamy i zrozumiemy. Za\u015b oceany s\u0105 siedliskiem wielu pi\u0119knych, ale tak\u017ce wielu potencjalnie niebezpiecznych stworze\u0144. I o nich warto wiedzie\u0107.<\/p>\n

Po pierwsze, niemal wszystkie gro\u017ane stworzenia bywaj\u0105 gro\u017ane wtedy, kiedy poczuj\u0105 si\u0119 zagro\u017cone naszym ekspansywnym zachowaniem i bezpo\u015brednim kontaktem, np. kiedy na nie nadepniemy lub spr\u00f3bujemy ich dotkn\u0105\u0107. Dlatego przed wej\u015bciem do wody warto zaopatrzy\u0107 si\u0119 w „buty rafowe”<\/strong> \u2013 wykonane z neoprenu lub podobnego tworzywa, na gumowej podeszwie, lekkie i elastyczne.<\/p>\n

    \n
  1. Zabezpiecz\u0105 stopy przed skaleczeniami o ostre ska\u0142y, kamienie, fragmenty muszli, koralowce.<\/li>\n
  2. Zmniejszaj\u0105 ryzyko wnikni\u0119cia w stop\u0119 kolca je\u017cowca, oparzenia przez „ogniste koralowce<\/a>” (Millepora) lub inne parz\u0105ce organizmy, jak ukwia\u0142y czy wieloszczety.<\/li>\n<\/ol>\n

    Je\u015bli nie mamy takich but\u00f3w, a dopadnie nas nag\u0142a i nieopanowana potrzeba wej\u015bcia do oceanu, zwykle trampki spe\u0142ni\u0105 t\u0119 rol\u0119.<\/p>\n

    Niemal wszystkie gro\u017ane stworzenia bywaj\u0105 gro\u017ane wtedy, kiedy poczuj\u0105 si\u0119 zagro\u017cone.<\/p><\/blockquote>\n

    Przydadz\u0105 si\u0119 te\u017c r\u0119kawiczki, cho\u0107 kolejna z\u0142ota zasada brzmi: NIE DOTYKA\u0106!<\/strong> Kamie\u0144 nie zawsze bywa kamieniem, a atrakcyjnie wygl\u0105daj\u0105ca muszelka mo\u017ce kry\u0107 \u015blimaka, kt\u00f3ry wyrz\u0105dzi nam krzywd\u0119, a nawet mo\u017ce doprowadzi\u0107 do \u015bmierci. Zwyk\u0142e skaleczenia koralowcem goj\u0105 si\u0119 wyj\u0105tkowo paskudnie. Bywa jeszcze gorzej, gdy trafi si\u0119 na „ogniste koralowce” lub gdy sk\u00f3ra zetknie si\u0119 z ukwia\u0142ami i innymi parzyde\u0142kowcami. Spotkania takie s\u0105 bardzo bolesne, za\u015b blizny mog\u0105 goi\u0107 si\u0119 wyj\u0105tkowo d\u0142ugo.<\/p>\n

    W oceanie nawet niepozorne stworzenia mog\u0105 by\u0107 niebezpieczne. Ot cho\u0107by malutka kilkucentymetrowa pacyficzna o\u015bmiornica b\u0142\u0119kitna<\/a> (Hapalochlaena maculosa). Pi\u0119knie ubarwiona w jaskrawo niebieskie k\u00f3\u0142ka. To male\u0144stwo wytwarza bardzo siln\u0105 neurotoksyn\u0119, w ilo\u015bci wystarczaj\u0105cej do u\u015bmiercenia dwudziestu ludzi. Co gorsza, samo uk\u0142ucie jest podobno bezbolesne. Uwaga na jaskrawo ubarwione stworzenia \u2013 \u017cywe kolory to cz\u0119sto sygna\u0142 ostrzegawczy. U tej o\u015bmiorniczki k\u00f3\u0142ka robi\u0105 si\u0119 jaskrawe, kiedy zwierz\u0119 czuje si\u0119 zagro\u017cone.<\/p>\n

    \"\"<\/a><\/figure>
    \"\"<\/a><\/figure><\/div>\n

    Niekt\u00f3re gatunki \u015blimak\u00f3w z rodziny sto\u017ck\u00f3w<\/a> (Coniade) r\u00f3wnie\u017c bywaj\u0105 \u015bmiertelnie jadowite (a jadowite s\u0105 wszystkie \u015blimaki z tej rodziny). Poluj\u0105 przy pomocy \u017c\u0105d\u0142a, kt\u00f3re wystrzeliwuj\u0105 jak harpun. Silny jad b\u0142yskawicznie parali\u017cuje zdobycz \u2013 zazwyczaj niewielkie ryby, ale je\u015bli \u015bliczna muszelka znajdzie si\u0119 w czyjej\u015b d\u0142oni\u2026 Wzi\u0119cie jej do r\u0119ki bez wcze\u015bniejszego upewnienia si\u0119, \u017ce jest pusta, to stanowczo z\u0142y pomys\u0142. Na szcz\u0119\u015bcie wi\u0119kszo\u015b\u0107 sto\u017ck\u00f3w za dnia pozostaje w ukryciu i na \u017cer wychodzi noc\u0105, zatem prawdopodobie\u0144stwo spotkania ich w czasie zabaw na pla\u017cy jest niewielkie.<\/p>\n

    W oceanie nawet niepozorne stworzenia mog\u0105 by\u0107 niebezpieczne.<\/p><\/blockquote>\n

    Na pla\u017cy mo\u017cna te\u017c znale\u017a\u0107 na poz\u00f3r niewinnie i niegro\u017anie stworzenia, kt\u00f3re nawet martwe stanowi\u0105 zagro\u017cenie dla ciekawskich. Taki \u017ceglarz portugalski<\/a> (Physalia physalis) rurkop\u0142aw, kt\u00f3ry wygl\u0105da jak balonik z \u017cagielkiem, mieni\u0105cy si\u0119 odcieniami niebieskiego i fioletu, mo\u017ce bole\u015bnie poparzy\u0107. Nie\u015bwiadome osoby, a zw\u0142aszcza dzieci, cz\u0119sto ulegaj\u0105 jego urokowi. Parzyde\u0142kowce to tak\u017ce meduzy, a niekt\u00f3re ich gatunki bywaj\u0105 wyj\u0105tkowo niebezpieczne. Najgorsza z nich to s\u0142usznie owiana z\u0142\u0105 s\u0142aw\u0105 osa morska<\/a> (Chironex fleckeri). Nazywana te\u017c kostko-meduz\u0105, z powodu lekko kwadratowego kszta\u0142tu. To jedno z najbardziej jadowitych zwierz\u0105t wyst\u0119puj\u0105cych w naturze. Spotyka si\u0119 j\u0105 w ciep\u0142ych rejonach Pacyfiku. Stanowi powa\u017cne zagro\u017cenie u wybrze\u017cy Australii, gdzie sezonowo zamyka si\u0119 pla\u017ce i zakazuje k\u0105pieli. Co gorsza, nawet oderwany (np. podczas sztormu) drobny fragment kilkumetrowych czu\u0142k\u00f3w, stanowi zagro\u017cenie. Co jeszcze gorsze, czu\u0142ki jej s\u0105 w wodzie praktycznie niewidoczne.<\/p>\n

    \"\"<\/a><\/figure>
    \"\"<\/a><\/figure><\/div>\n

    R\u00f3wnie\u017c niekt\u00f3re gatunki ryb mog\u0105 by\u0107 dla nas gro\u017ane. Ka\u017cdy pomy\u015bli teraz o rekinie, ale jego wcale nie tak \u0142atwo spotka\u0107. Wi\u0119kszo\u015b\u0107 ryb boi si\u0119 nas i odp\u0142ywa, jednak s\u0105 i takie, kt\u00f3re nie okazuj\u0105 strachu przed cz\u0142owiekiem. Pi\u0119kne pierzaste skrzydlice<\/a> (Pterois volitans) w obfito\u015bci wyst\u0119puj\u0105ce na rafach. Posiadaj\u0105 kolce jadowe, jednak nie niepokojone s\u0105 niegro\u017ane i nieagresywne. Poza tym s\u0105 doskonale widoczne, wr\u0119cz przykuwaj\u0105 uwag\u0119. Gorzej z maskuj\u0105cymi si\u0119 drapie\u017cnikami np. bliskimi krewnymi skrzydlic \u2013 skorpenami<\/a> (Scorpaena scrofa). Te ryby lubi\u0105 zagrzebywa\u0107 si\u0119 w piachu i nieruchomo czatowa\u0107 na ofiar\u0119, kt\u00f3ra za bardzo si\u0119 do nich zbli\u017cy \u2013 wtedy b\u0142yskawicznie atakuj\u0105. Niestety nie boj\u0105 si\u0119 ludzi. W grzbietowej p\u0142etwie ukrywaj\u0105 kolec jadowy, a przypadkowe nadepni\u0119cie na niego mo\u017ce by\u0107 przykre w skutkach.<\/p>\n

    Podobnie ma si\u0119 rzecz ze szkaradnic\u0105\u00a0<\/a> (Synanceia verrucosa), czyli ryb\u0105 kamieniem. Trudna do wypatrzenia, wygl\u0105da niczym obro\u015bni\u0119ty glonami kamie\u0144. Tymczasem jest bardzo niebezpieczna, a st\u0105pni\u0119cie na ni\u0105 mo\u017ce sko\u0144czy\u0107 si\u0119 nawet \u015bmierci\u0105. Uwaga, bo kolec du\u017cej szkaradnicy potrafi przebi\u0107 podeszw\u0119 buta. Co gorsza, ryba ta cz\u0119sto wyst\u0119puje na p\u0142yciznach.<\/p>\n

    \"\"<\/a><\/figure>
    \"\"<\/a><\/figure><\/div>\n

    Na czas k\u0105pieli, czy snorklowania dobrze zdj\u0105\u0107 b\u0142yszcz\u0105ce ozdoby. B\u0142yski mog\u0105 sprowokowa\u0107 niekt\u00f3re gatunki drapie\u017cnych ryb do ataku. Odnotowano przypadki atak\u00f3w barakud zaintrygowanych bi\u017cuteri\u0105 i b\u0142yszcz\u0105cymi przedmiotami.<\/p>\n

    Warto te\u017c zwraca\u0107 uwag\u0119 na zachowanie ryb. Niekt\u00f3re, zw\u0142aszcza w okresie godowym, potrafi\u0105 przejawia\u0107 zachowania terytorialne i pr\u00f3bowa\u0107 odp\u0119dza\u0107 blisko podp\u0142ywaj\u0105cych ciekawskich. Nawet male\u0144kie b\u0142azenki<\/a> (Amphiprioninae) pr\u00f3buj\u0105 odp\u0119dza\u0107 nurk\u00f3w, kt\u00f3rzy za bardzo zbli\u017c\u0105 si\u0119 do ukwia\u0142\u00f3w, z kt\u00f3rymi b\u0142azenki \u017cyj\u0105 w symbiozie.<\/p>\n

    \"\"<\/p>\n

    Nale\u017cy te\u017c zachowa\u0107 bezpieczny dystans je\u015bli zauwa\u017cymy p\u0142aszczki ogo\u0144cze<\/a>\u00a0(Dasyatidae), le\u017c\u0105ce na dnie i cz\u0119sto zakopane w piasku, przez co trudno je dostrzec. Posiadaj\u0105 kolce u nasady ogona i zaskoczone lub zagro\u017cone potrafi\u0105 by\u0107 niebezpieczne. Najbardziej znan\u0105 ofiar\u0105 kolca ogo\u0144czy jest Steve Irvin, znany z programu „\u0141owca krokodyli”. Podczas kr\u0119cenia zdj\u0119\u0107 do jednego z odcink\u00f3w swojego programu zosta\u0142 uderzony ogonem p\u0142aszczki. Kolec fatalnie trafi\u0142 w serce.<\/p>\n

    W ocenie i w morzach nie tylko na zwierz\u0119ta nale\u017cy zwraca\u0107 uwag\u0119, ale tak\u017ce na ukszta\u0142towanie linii brzegowej i wyst\u0119powanie pr\u0105d\u00f3w.<\/p><\/blockquote>\n

    W ocenie i w morzach nie tylko na zwierz\u0119ta nale\u017cy zwraca\u0107 uwag\u0119, ale tak\u017ce na ukszta\u0142towanie linii brzegowej i wyst\u0119powanie pr\u0105d\u00f3w. Mog\u0105 by\u0107 bardzo niebezpieczne nawet dla dobrze p\u0142ywaj\u0105cych os\u00f3b. Najbezpieczniej jest p\u0142ywa\u0107 w p\u0142ytkich lagunach i nie wyp\u0142ywa\u0107 poza zewn\u0119trzn\u0105 stron\u0119 rafy, w stron\u0119 otwartego morza. Trzeba te\u017c pami\u0119ta\u0107 o p\u0142ywach. Nag\u0142e podniesienie si\u0119 poziomu wody mo\u017ce nam odci\u0105\u0107 drog\u0119 powrotn\u0105, za\u015b jej obni\u017cenie si\u0119 mo\u017ce nas narazi\u0107 na skaleczenie si\u0119 o rafy.<\/p>\n

    Co robi\u0107 w przypadkach zranienia?<\/p>\n

      \n
    1. Przemy\u0107 ran\u0119 s\u0142odk\u0105 wod\u0105, co zmniejszy wywo\u0142any sol\u0105 b\u00f3l.<\/li>\n
    2. Post\u0119powa\u0107 analogicznie jak przypadku zranie\u0144 „l\u0105dowych”.<\/li>\n
    3. W przypadku „oparze\u0144” czy lekkich u\u017c\u0105dle\u0144 pierwsza pomoc to ok\u0142ad z soku z cytryny lub octu. Wiele biologicznych toksyn rozk\u0142ada si\u0119 te\u017c w wysokich temperaturach, wi\u0119c ulg\u0119 przynosi przy\u0142o\u017cenie gor\u0105cego kompresu, moczenie lub trzymanie uk\u0105szonego miejsca pod strumieniem tak gor\u0105cej wody, jak\u0105 jeste\u015bmy w stanie wytrzyma\u0107.<\/li>\n
    4. Kiedy nie wiemy co spowodowa\u0142o uraz lub w przypadku pogarszaj\u0105cego si\u0119 samopoczucia (objawy mog\u0105 by\u0107 r\u00f3\u017cne i zale\u017cne od zwierz\u0119cia, ilo\u015bci jadu, odporno\u015bci danej osoby) nale\u017cy poszuka\u0107 pomocy lekarskiej.<\/li>\n
    5. W przypadku pok\u0142ucia przez kolce je\u017cowca, r\u00f3wnie\u017c lepiej poszuka\u0107 fachowej pomocy. Pr\u00f3by samodzielnego usuwania kolc\u00f3w w niewprawny spos\u00f3b mog\u0105 jedynie pogorszy\u0107 spraw\u0119, bo wapienne kolce je\u017cowc\u00f3w \u0142atwo si\u0119 krusz\u0105.<\/li>\n<\/ol>\n

      Mam nadziej\u0119, \u017ce przeczytaniu tego tekstu nie zniech\u0119cicie si\u0119 do wchodzenia do wody. Pami\u0119tajcie, zdrowy rozs\u0105dek najwa\u017cniejszy, a pami\u0119taj\u0105c o pewnych zasadach, nie powinno si\u0119 wam przytrafi\u0107 nic gorszego ni\u017c otarcie, czy zadrapanie.<\/p>\n

      Tekst oraz wybrane zdj\u0119cia: Jacek Spychalski.<\/p>\n

       <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

      Gdy zaczniemy wczytywa\u0107 si\u0119 w opisy tego, co mo\u017ce si\u0119 przydarzy\u0107 podczas morskiej k\u0105pieli, odechce si\u0119 wchodzenia do wody. Podobnie jest z czytaniem o katastrofach lotniczych przed lotem, czy o chorobach, kt\u00f3re u siebie podejrzewamy.…<\/div>\n","protected":false},"author":4,"featured_media":18619,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1209,1229,1467],"tags":[1445,1463,973],"_links":{"self":[{"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/18711"}],"collection":[{"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/4"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=18711"}],"version-history":[{"count":13,"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/18711\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":20605,"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/18711\/revisions\/20605"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/18619"}],"wp:attachment":[{"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=18711"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=18711"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=18711"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}