{"id":18440,"date":"2018-03-07T13:51:11","date_gmt":"2018-03-07T13:51:11","guid":{"rendered":"http:\/\/marywplecaku.pl\/?p=18440"},"modified":"2021-05-07T05:14:41","modified_gmt":"2021-05-07T05:14:41","slug":"ostatni-rytual-czyli-kremacja-na-bali","status":"publish","type":"post","link":"http:\/\/marywplecaku.pl\/2018\/03\/ostatni-rytual-czyli-kremacja-na-bali.html","title":{"rendered":"Ostatni rytua\u0142, czyli kremacja na Bali"},"content":{"rendered":"

Ten dzie\u0144 od dawna zapowiada\u0142 si\u0119 gor\u0105co. Przy Pa\u0142acu Kr\u00f3lewskim, w samym centrum Ubudu, wzrasta\u0142y kolejne konstrukcje, wy\u017csze ni\u017c sam pa\u0142ac i najwy\u017csze drzewa. Z dnia na dzie\u0144 robi\u0142o si\u0119 coraz t\u0142oczniej od pielgrzymek kobiet i m\u0119\u017cczyzn, uczestnicz\u0105cych w rytua\u0142ach przygotowawczych do kr\u00f3lewskiej kremacji. Ludzie i kierowcy zwalniali, zadzierali g\u0142owy i wyci\u0105gali aparaty. Zazwyczaj zakorkowane centrum Ubudu teraz przechodzi\u0142o gehenn\u0119. W dodatku deszczu coraz mniej i dni coraz gor\u0119tsze.<\/p>\n

Zmar\u0142a Anak Agung Niang Agung, matka \u201cCoka Ace\u201d Tjokorda Oka Artha Ardhana Sukawati z kr\u00f3lewskiej rodziny w Ubudzie (cho\u0107 od 1949 roku Bali jest prowincj\u0105 Indonezji, tradycje zwi\u0105zane z rodami kr\u00f3lewskimi s\u0105 tu wci\u0105\u017c \u017cywe). Wysoka balijska kasta, ceremonialna kremacja musia\u0142a wi\u0119c odby\u0107 si\u0119 z najwi\u0119kszym przepychem. Wie\u017ca kremacyjna si\u0119gn\u0119\u0142a siedmiu poziom\u00f3w i 24 m wysoko\u015bci \u2013 w niej cia\u0142o zmar\u0142ej mia\u0142o zosta\u0107 przetransportowane na miejsce kremacji. Obok stan\u0119\u0142a kilkunastometrowa konstrukcja, przypominaj\u0105ca skoczni\u0119 narciarsk\u0105 \u2013 mia\u0142a pos\u0142u\u017cy\u0107 do wniesienia cia\u0142a do wie\u017cy (podobna konstrukcja stan\u0119\u0142a w miejscu kremacji, by m\u00f3c wynie\u015b\u0107 cia\u0142o z wie\u017cy). A\u017c pewnego dnia pod Pa\u0142ac Kr\u00f3lewski wtoczono kilkumetrowego byka \u2013 sarkofag, w kt\u00f3rym mia\u0142o sp\u0142on\u0105\u0107 cia\u0142o zmar\u0142ej. Wszystko pe\u0142ne przepychu, bogato udekorowane, malowniczo ozdobione, a ka\u017cdy szczeg\u00f3\u0142 pe\u0142en symbolicznych znacze\u0144. Ten dzie\u0144 zapowiada\u0142 si\u0119 coraz gor\u0119tszy.<\/p>\n

Najwy\u017csza balijska kasta, ceremonialna kremacja musia\u0142a wi\u0119c odby\u0107 si\u0119 z najwi\u0119kszym przepychem.<\/p><\/blockquote>\n

I tak te\u017c si\u0119 zacz\u0105\u0142. S\u0142o\u0144ce pra\u017cy\u0142o, kiedy spod Kr\u00f3lewskiego Pa\u0142acu wyruszy\u0142a spektakularna procesja. Najpierw byk. Pr\u0119\u017cy\u0142 pier\u015b ubrany w at\u0142asy i przystrojony w z\u0142oto, a dosiada\u0142 go potomek zmar\u0142ej z linii m\u0119skiej. Na barkach kilkudziesi\u0119ciu m\u0119\u017cczyzn sarkofag ruszy\u0142 w stron\u0119 miejsca kremacji. Za nim szacowni go\u015bcie, kobiety z darami i ofiarami dla bog\u00f3w, m\u0119\u017cczy\u017ani w strojach wojownik\u00f3w. Dalej unoszone nad t\u0142umem lektyki, na nich potomkinie zmar\u0142ej w linii \u017ce\u0144skiej. Wreszcie reszta rodziny, trzymaj\u0105ca bia\u0142\u0105 lin\u0119 przywi\u0105zan\u0105 do wie\u017cy kremacyjnej \u2013 symbol wi\u0119zi mi\u0119dzy zmar\u0142ymi i \u017cywymi. I wreszcie sama wie\u017ca. Olbrzymia, pn\u0105ca si\u0119 w niebo. To symbol balijskiego kosmosu. Podtrzymywana przez w\u0119\u017ce i smoki, jej dach to niebo, za\u015b pomi\u0119dzy nimi, gdzie\u015b w po\u0142owie wysoko\u015bci, cia\u0142o zmar\u0142ej. Umyte w \u015bwi\u0119tej wodzie i zawini\u0119te w bia\u0142e sukno. Obok niego cz\u0142onek rodziny, dary i rzeczy osobiste. Uwie\u0144czona ogromnymi z\u0142otymi skrzyd\u0142ami wie\u017ca wygl\u0105da\u0142a, jakby unosi\u0142a si\u0119 nad ulic\u0105. I unosi\u0142a si\u0119 – na barkach kilkuset m\u0119\u017cczyzn, zmieniaj\u0105cych si\u0119 co kilkadziesi\u0105t metr\u00f3w niczym w ob\u0142\u0119dnej sztafecie. Wszystko przy wt\u00f3rze gamelan\u00f3w, og\u0142uszaj\u0105cych i dopinguj\u0105cych do wi\u0119kszego wysi\u0142ku. Parli do przodu co chwila chwiej\u0105c si\u0119 i nerwowo podryguj\u0105c, by zmyli\u0107 z\u0142e demony, kt\u00f3re mog\u0142yby dosta\u0107 si\u0119 do trumny i oczyszczonego cia\u0142a.<\/p>\n

\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure><\/div>\n

Kap\u0142ani, kobiety z darami, znamienici go\u015bcie, t\u0142umy zaanga\u017cowanych Balijczyk\u00f3w i przypadkowych gapi\u00f3w. Tysi\u0105ce ludzi. I nikt nie zap\u0142aka\u0142. To zabronione. Przez czyje\u015b \u0142zy dusza zmar\u0142ej mog\u0142aby utkn\u0105\u0107 w doczesnym \u015bwiecie. Zreszt\u0105 nikomu na p\u0142acz si\u0119 nie zbiera\u0142o. Balijskie pogrzeby to ceremonia pe\u0142na emocji, ale bynajmniej nie tych, kt\u00f3re my kojarzymy z pogrzebami. Panuje tu klimat nieco jarmarczny, a w przypadku pogrzebu kr\u00f3lewskiego wr\u0119cz teatralny. Balijskie \u015bwi\u0119ta cz\u0119sto \u0142\u0105czy si\u0119 z\u00a0rozrywk\u0105, obok ceremonii odbywaj\u0105 si\u0119 festyny, pokazy ta\u0144c\u00f3w, walki kogut\u00f3w, spektakle\u00a0wayang kulit. Bo \u015bwi\u0119ta s\u0105 nie tylko dla bog\u00f3w, ale\u00a0tak\u017ce dla ludzi.<\/p>\n

Po dotarciu na miejsce kremacji cia\u0142o zmar\u0142ej zostaje wyniesione z wie\u017cy i na barkach m\u0119\u017cczyzn trzykrotnie okr\u0105\u017ca sarkofag, na\u00a0kt\u00f3rym ma sp\u0142on\u0105\u0107. Nast\u0119pnie zostaje wyj\u0119te z trumny i prze\u0142o\u017cone do wn\u0119trza byka. Wraz z cia\u0142em dary, listy rodziny do bog\u00f3w, osobiste rzeczy zmar\u0142ej, pieni\u0105dze do przekupienia demon\u00f3w. Jeszcze tylko modlitwy, ostatnie ofiary i wreszcie kremacyjny stos zap\u0142on\u0105\u0142. I znowu nikt nie p\u0142aka\u0142, cho\u0107 chwila by\u0142a podnios\u0142a. Nawet gamelany ucich\u0142y, zaledwie muskaj\u0105c b\u0119bny. Dwana\u015bcie dni po kremacji prochy zmar\u0142ej zostan\u0105 rozsypane nad oceanem.<\/p>\n

\"\"<\/a><\/figure><\/div>
\"\"<\/a><\/figure><\/div>
\"\"<\/a><\/figure><\/div>
\"\"<\/a><\/figure><\/div>
\"\"<\/a><\/figure><\/div>
\"\"<\/a><\/figure><\/div>
\"\"<\/a><\/figure><\/div>
\"\"<\/a><\/figure><\/div>
\"\"<\/a><\/figure><\/div>
\"\"<\/a><\/figure><\/div>
\"\"<\/a><\/figure><\/div>
\"\"<\/a><\/figure><\/div><\/div>
<\/div><\/div>\n

Ceremonia kremacji (ngaben)<\/em> to ostatni rytua\u0142 w \u017cyciu ka\u017cdego Balijczyka. Jednocze\u015bnie jedna z najbardziej spektakularnych balijskich ceremonii. Balijczycy wierz\u0105, \u017ce spalenie zw\u0142ok pozwala duszy uwolni\u0107 si\u0119 od nieczystego cia\u0142a i doczesnego \u017cycia. Dusza zwracana jest \u017cywio\u0142om, by m\u00f3c dost\u0105pi\u0107 reinkarnacji. Jednak p\u0142omienie to za ma\u0142o. By dusz\u0119 uwolni\u0107 od demon\u00f3w potrzebnych jest wiele rytua\u0142\u00f3w i ceremonii, te za\u015b kosztuj\u0105 fortun\u0119 (rekwizyty, ofiarne dary, zaproszenie kap\u0142ana, zbudowanie o\u0142tarzy, wie\u017c kremacyjnych, sarkofag\u00f3w, uczta dla go\u015bci, zaproszenie muzyk\u00f3w gamelanowych). Wszystko musi by\u0107 dopracowana w\u00a0najdrobniejszym szczeg\u00f3le, a przygotowania trwa\u0107 mog\u0105 ca\u0142e tygodnie. I nie nale\u017cy na tym oszcz\u0119dza\u0107, to \u015bwiadczy\u0142oby to o braku szacunku dla przodk\u00f3w. Sta\u0107 na to rodzin\u0119 kr\u00f3lewsk\u0105, ale nie przeci\u0119tnego Balijczyka. Oszcz\u0119dzaj\u0105 wi\u0119c ca\u0142e rodziny, a nawet wioski, kt\u00f3re organizuj\u0105 si\u0119, by przeprowadzi\u0107 wsp\u00f3ln\u0105 kremacj\u0119, czasami i kilkudziesi\u0119ciu zmar\u0142ych (w mi\u0119dzyczasie ich cia\u0142a grzebane s\u0105 w ziemi). Bogatsi s\u0105 spo\u0142ecznie zobowi\u0105zani, by wspiera\u0107 pogrzeby biedniejszych. Po co ten ca\u0142y wysi\u0142ek? Balijczycy wierz\u0105, \u017ce \u015bwiat duchowy jest wart wi\u0119cej ni\u017c doczesny. Cho\u0107 codzienne ceremonie poch\u0142aniaj\u0105 spory procent domowego bud\u017cetu balijskiej rodziny, tradycja jest silna, a rytua\u0142y najwa\u017cniejsze.<\/p>\n

\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure>
\"\"<\/a><\/figure><\/div>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Ten dzie\u0144 od dawna zapowiada\u0142 si\u0119 gor\u0105co. Przy Pa\u0142acu Kr\u00f3lewskim, w samym centrum Ubudu, wzrasta\u0142y kolejne konstrukcje, wy\u017csze ni\u017c sam pa\u0142ac i najwy\u017csze drzewa. Z dnia na dzie\u0144 robi\u0142o si\u0119 coraz t\u0142oczniej od pielgrzymek kobiet…<\/div>\n","protected":false},"author":4,"featured_media":18437,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"gallery","meta":{"footnotes":""},"categories":[1484,1209],"tags":[1440,1441],"_links":{"self":[{"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/18440"}],"collection":[{"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/4"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=18440"}],"version-history":[{"count":7,"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/18440\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":18447,"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/18440\/revisions\/18447"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/18437"}],"wp:attachment":[{"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=18440"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=18440"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"http:\/\/marywplecaku.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=18440"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}